Schietoefeningen

In de duinen van Katwijk

Opa vertelde dat de schietoefeningen destijds werden uitgevoerd in de duinen, wat voor mij eigenlijk om de hoek was! Natuurlijk vroeg ik meteen naar de precieze locatie. En jawel, niet veel later zat ik samen met mijn jongere neef, Jan-Willem, op de fiets op zoek naar de oude schietbanen van vroeger. Ik was toen ongeveer twaalf jaar oud en let wel, er was toen nog geen internet! Het werd dus echt een zoektocht, die – zoals je je kunt voorstellen – behoorlijk spannend was. Het was zomer, het weer was heerlijk, de zon scheen in mijn gezicht en de zachte wind gaf wat verkoeling.

Eenmaal aangekomen in de duinen, zo ongeveer op de plek die mijn opa had aangegeven, moest ik op zoek naar een aantal grote opgetrokken heuvels. Mijn opa had me verteld dat daar schietkaarten waren geplaatst en dat de kogels door de kaarten heen de achterliggende heuvels zouden inslaan – wel zo veilig natuurlijk. Wat ik toen nog niet wist, was dat ik pas 25 jaar later een foto zou ontdekken van de exacte locatie die ik toen zo zorgvuldig zocht, gemaakt door soldaat J. van Ingen. De foto kwam uit het Nationaal Militair Museum in Soest, en het voelde een beetje als een bevestiging dat we op de goede plek waren.

Het was niet eenvoudig om de heuvels te vinden. De duinen bestaan immers uit talloze heuvels. Maar, zoals gezegd: de aanhouder wint. Na wat zoeken vonden mijn neef en ik uiteindelijk de juiste locatie. We gingen meteen aan de slag met een houten plankje om de zandlagen in de heuvel af te schaven, laagje voor laagje. En toen, na een tijdje, stuitten we op oude kogelpunten. We sprongen van blijdschap – we hadden het! We zaten op de juiste plek!

Als 12-jarige was er voor mij geen grotere spanning dan het gevoel van "archeoloog" zijn in een verboden gebied. De locatie van de oude schietbanen lag immers in het duin, ver buiten de toegestane wandelpaden. De duinwachter kon op elk moment achter een heuvel vandaan komen, of misschien zelfs zijn hond – wat een angstige gedachte was! We probeerden ons dan ook zoveel mogelijk uit het zicht te houden, werkten snel door, met af en toe een verhoogde hartslag van spanning. Het gevoel van avontuur was intens.

Na het doorzoeken van de schietheuvels bedacht ik me dat het ook verstandig zou zijn om de positie van de schietlocatie zelf te zoeken. Die moest immers in een rechte lijn voor de schietheuvels liggen. Dus liepen we in een rechte lijn richting wat we dachten dat de schietlocatie moest zijn. Dat bleek echter makkelijker gezegd dan gedaan. We bevonden ons midden in het uitgestrekte duingebied, waar alles op elkaar leek. Na wat zoeken en twijfelen kwamen we tot de conclusie dat de plek waar we uiteindelijk stonden inderdaad de schietlocatie moest zijn. Toch konden we daar op dat moment geen sporen van de schietactiviteiten vinden.

Net toen we bijna de hoop opgaven en op het pad terug naar onze fietsen liepen, zag ik iets opvallen. De wind had een laagje zand weg geblazen, en daar, tussen het zand, lagen twee 9mm hulzen. Mijn hart maakte een sprongetje van blijdschap. Dit was het bewijs! We hadden inderdaad de schietlocatie gevonden. De hulzen bleken Duits te zijn. Dat betekende dat een Duitser hier tijdens de oorlogsjaren zijn schietoefeningen had gehouden. Mijn gedachten schoten meteen alle kanten op, en mijn fascinatie voor de oorlogsjaren werd als 12-jarige nog groter.

Met de vondst in mijn handen sprongen we op de fiets en raceten terug naar opa en oma om verslag uit te brengen. Maar belangrijker nog: ik kon niet wachten om meer verhalen te horen over die roerige jaren '40-'45.

Hier linksboven afgebeeld een door de tand des tijds flink aangetaste Duitse Mauser K98 geweer huls door mij op het oog gevonden in de Katwijkse duinen medio februari 2017. 

Hierboven een afbeelding van een groep Duitse soldaten die wat uitrusten in de Nederlandse duinen van regio Katwijk en omstreken. Gelet op het type uniform zou dit wel eens een vroeg oorlogse afbeelding kunnen zijn. Foto bron: Arjan Messemaker©.  

In de omgeving van de voormalige schietbanen aan de Kantineweg te Katwijk zijn na de slag om Vliegveld Valkenburg een aantal gesneuvelde Nederlandse soldaten tijdelijk begraven. Foto bron: onbekend.